Wanda Rutkiewicz

PIERWSZA EUROPEJKA NA MOUNT EVEREŚCIE

Watykan, 10 czerwca 1979 r. Papież Jan Paweł II z uwagą przygląda się niepozornemu podarunkowi. Jest to kamyk – a jednak nie byle jaki. Pochodzi z najwyższego szczytu świata – Mount Everestu. „Dobry Bóg sprawił, że nam obojgu tego samego udało się wejść tak wysoko”. Ojciec święty kieruje te słowa do Wandy Rutkiewicz – pierwszej Europejki, która zdobyła Mount Everest.

Stwórz swój historyczny gadżet z ilustracją inspirowaną osiągnięciami polskiej himalaistki! 

Ściągnij wzór na koszulkę


Zobacz jak zrobić przyprasowankę: film z instrukcją


Wanda Rutkiewicz-Błaszkiewicz urodziła się w 1943 r. w Płungianach (obecnie Litwa). Przez znaczną część życia była jednak związana z Wrocławiem. Tam uczęszczała do szkoły średniej, II Liceum Ogólnokształcącego, a następnie studiowała na Politechnice Wrocławskiej. Ewa Matuszewska, przyjaciółka Wandy Rutkiewicz, podaje w książce Karawana do marzeń, że przyszłą himalaistkę już w młodości pochłaniały sportowe wyzwania. Na dowód przytacza jej słowa: „Mieszkaliśmy we Wrocławiu, w Parku Szczytnickim. Uprawianie sportu w takich warunkach było łatwe: zimą łyżwy na stawie i narty na stokach wrocławskiego »Chimborozo« (…) latem skoki wzwyż, gimnastyka akrobatyczna na polankach parkowych oraz pływanie na basenach Stadionu Olimpijskiego”. Mała Wanda, wraz z ojcem i rodzeństwem, „zdobywała” Sobótkę. Potem przyszedł czas na harcerskie wycieczki po Beskidach.

Wanda Rutkiewicz, fot. S Bidziński, licencja PD, Wikimedia Commons

Po maturze pojechała z przyjaciółmi w Tatry. Olśnił ją wówczas widok szczytów wokół Morskiego Oka. Prawdziwa fascynacja wysokimi górami miała jednak dopiero nadejść. W czasie studiów na Politechnice Wrocławskiej uprawiała z zapałem i na wysokim poziomie siatkówkę. Poznała także młodych ludzi, których pasją była wspinaczka. Wraz z nimi zaczęła wyjeżdżać w Góry Sokole (w paśmie Rudaw Janowickich koło Jeleniej Góry). Wspominała: „Pierwszy dzień w skałkach przyniósł mi doznania, które osłabiły wszystkie dotychczasowe fascynacje. Odnalazłam coś dla siebie i wiedziałam, że przy tym pozostanę”.

Później przyszedł czas na wspinaczkę w Karkonoszach. Wanda wstąpiła do Wrocławskiego Koła Klubu Wysokogórskiego. (Gdy przeprowadziła się do Warszawy, należała do Klubu Wysokogórskiego w Warszawie – od 1973 r.) W lipcu 1962 r., w szkółce taternickiej na Hali Gąsienicowej, zaczęła swą wspinaczkową przygodę z Tatrami. Niezwykle utalentowana, wspinała się w Alpach, Pamirze, Hindukuszu, Himalajach. Była pionierką himalaizmu kobiecego.

Mural "Kobiety wiedzą, co robią - Wanda Rutkiewicz" na kamienicy przy pl. Legionów we Wrocławiu, fot. Andrzej Otrębski, 2019, licencja CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

16 października 1978 r., o godz. 13.45, jako pierwsza Polka i Europejka, stanęła na szczycie Mount Everestu – najwyższego szczytu świata. „Świeciło słońce. Wyjęłam z plecaka i zostawiłam na szczycie mały kamyk przywieziony z Polski”. Przebieg wyprawy śledził z Polski prezes Polskiego Związku Alpinizmu, historyk Andrzej Paczkowski. Na bieżąco informował go znajomy dziennikarz z Polskiej Agencji Prasowej. W pewnym momencie zakomunikował: Teraz będzie przerwa, bo w Rzymie właśnie wybrali papieża…, ale wiesz, kogo wybrali?! Zgromadzeni na konklawe kardynałowie powierzyli tron papieski Karolowi Wojtyle.

Wanda Rutkiewicz osiągnęła bardzo wiele. Zdobyła 8 spośród 14 ośmiotysięczników. W tym także uważany za najtrudniejszy i najbardziej niebezpieczny szczyt K 2. Nie dane jej było powrócić z ostatniej wyprawy. Zaginęła 13 maja 1992 r. w rejonie Kanczendzongi.

Marek Olkuśnik

Powrót ZOBACZ NA OSI CZASU
drukuj wyślij facebook
Tytus Chałubiński. LEKARZ, KTÓRY ZABRAŁ WARSZAWIAKÓW W TATRY
ŻARCIE MAMY WYTRZYMAMY
A kuku! Historia samolotu Kukułka ze zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
NOBLISTA W LUBLINIE. Czesław Miłosz doktorem honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego