Niewinność i czystość

"Portret Auguste Schiffmann w wieku dziecięcym" ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie

W okresie biedermeieru – czasach, gdy mieszczaństwo zaczęło odgrywać istotną rolę, jego reprezentanci obejmowali najważniejsze stanowiska państwowe, a rodzina stała się jedną z głównych wartości, zaczęło powstawać wiele portretów dziecięcych. Wśród nich znajdował się niewielki, dziewczęcy portret Auguste Schiffmann autorstwa Augusta Ludwiga Mosta, stanowiący jeden z nielicznych zachowanych obrazów ukazujących przedstawicieli szczecińskiej elity.

 

Wśród postaci kształtujących dziewiętnastowieczną pomorską kulturę artystyczną znajdował się August Ludwig Most, będący najwybitniejszym przedstawicielem malarstwa niemieckiego biedermeieru, tworzący przede wszystkim na potrzeby mieszczaństwa. Jako że największe zapotrzebowanie ze strony tej grupy istniało na dzieła portretowe, to właśnie między innymi tego rodzaju tematyka dominowała w jego twórczości. Konterfekty Mosta były ogólnie cenione i zdobiły tak wnętrza publiczne, jak i prywatne salony bogatego mieszczaństwa i arystokracji. Wykonywał on bowiem zarówno podobizny osób związanych z historią Pomorza, jak i przedstawicieli miejscowej elity umysłowej i społecznej, jak na przykład Portret pani Woldermann z 1859 roku, przedstawiający żonę radcy rejencji, Henriette Woldermann. Był on ponadto autorem wielu portretów szczecińskich profesorów z Gimnazjum Fundacji Mariackiej, gdzie od 1841 roku nauczał rysunku. Szczególnie jednak lubił przedstawiać dzieci, chętnie malując i rysując pociechy bogatych mieszczan, jak również z biednych rodzin rzemieślniczych i chłopskich. W ich twarzach potrafił nie tylko doskonale oddać ich podobieństwo, ale również osobowość. Przykładem jest portret małej Auguste Schiffmann, córki szczecińskiego kupca Augusta Ferdinanda Schiffmanna.

August Ludwig Most (1807–1883), Portret Auguste Schiffmann w wieku dziecięcym, 1835, ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie, fot. G. Solecki

Portret Auguste Schiffmann w wieku dziecięcym, ukończony 24 listopada 1835 roku, przedstawia jasnowłosą dziewczynkę o ciemnych oczach i brwiach oraz małych jasnoróżowych ustach. To przykład typowego dla biedermeieru portretu reprezentacyjnego, o czym niewątpliwie świadczy odświętny ubiór małej Auguste. Odziana jest ona bowiem w białą sukienkę o dość dużym wycięciu przyozdobionym szerokim kołnierzykiem zakończonym koronką. Jej skronie zaś otacza różowa przepaska wpleciona we włosy, które z tyłu puszczone, swobodnie opadają na kark. O reprezentacyjnym charakterze świadczą również zwisające z uszu długie kryształowe kolczyki o nieskazitelnej czystości. Auguste Schiffmann została ujęta przez malarza na tle szarobrązowej, częściowo oświetlonej ściany, w popiersiu, en face. Dzięki zastosowanemu zabiegowi Most mógł skupić się przede wszystkim na przedstawieniu jej twarzy, niezwykle dokładnie odzwierciedlając łagodne oblicze, wesołe usposobienie oraz silny charakter. Oprócz samego portretu uwagę widza przykuwa również rama okalająca obraz, której wewnętrzny owalny profil jest zdobiony neorenesansowymi złoconymi kompozycjami motywów roślinnych.

August Ludwig Most (1807–1883), Portret starszej damy, 1842, ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie, fot. G. Solecki

Portret Auguste Schiffmann w wieku dziecięcym, stworzony przez Augusta Ludwiga Mosta, to zatem typowy przykład biedermeieru, odzwierciedlający dążenie warstwy mieszczańskiej do zaznaczenia swojej pozycji w hierarchii społecznej. Wraz z innymi dziełami artysty znajduje się on w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, które jest właścicielem największej liczby płócien tego wybitnego pomorskiego malarza.

Anna Lew-Machniak

Powrót ZOBACZ NA OSI CZASU
drukuj wyślij facebook
XVII-wieczny portret Roberta de Niro? Obraz tajemniczego malarza w w Muzeum Narodowym we Wrocławiu
KIEDY WYSTAWY BYŁY CZYMŚ NOWYM. WIDOK WARSZAWSKIEJ WYSTAWY SZTUK PIĘKNYCH  z 1828 roku Wincentego Kasprzyckiego w Muzeum Narodowym w Warszawie
POLSKA Z ŁASKI BOGA WOJNY. OBRAZ Marcella Bacciarellego NADANIE KONSTYTUCJI KSIĘSTWU WARSZAWSKIEMU PRZEZ NAPOLEONA w Muzeum NArodowym w Warszawie
Spektakularna śmierć księcia Józefa Poniatowskiego Kopie obrazu Horacego Verneta w zbiorach polskich oraz zaskakujące dzieje oryginału
FARMAZON W PEŁNEJ KRASIE. "PORTRET LUDWIKA OSIŃSKIEGO" Antoniego Brodowskiego w MUZEUM NARODOWyM W WARSZAWIE
ŁAZIENKI REZYDENCJĄ ROMANOWÓW. PORTRET Aleksander I na tle Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich
ŻYDOWSKI MALARZ POLSKIEJ HISTORII. KAZIMIERZ WIELKI I ESTERKA ALEKSANDRA LESSERA w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego imienia Emanuela Ringelbluma w Warszawie
SPLENDOR DAWNEGO SZCZECINA. KUBEŁEK DO CHŁODZENIA SZAMPANA ZE ZBIORÓW MUZEUM NARODOWEGO W SZCZECINIE
Duma Stettina. Rzeźba Sediny ze zbiorów Muzeum Narodowego Szczecinie
Szczecin woj. zachodniopomorskie
PIERWSZY SEKRETARZ POTAJEMNIE NAGRANY. Wizyta Edwarda Gierka w Szczecinie w 1971 r.
Piotr Zaremba ― pierwszy prezydent w polskim Szczecinie
„Najważniejsze zdarzenie sezonu politycznego i artystycznego”. „Polnische Kunst", czyli wystawa sztuki polskiej w przedwojennym Szczecinie
HELIODOR SZTARK. POLSKI KONSUL W NIEMIECKIM SZCZECINIE
POLSKI SYMBOL. HISTORIA GODŁA Z KONSULATU RP W SZCZECINIE Z MUZEUM NARODOWEGO W SZCZECINIE
SZCZECIŃSKI PIWOWAR. TABLICA REKLAMOWA BROWARU BOHRISCH BRAUEREI ZE ZBIORÓW MUZEUM NARODOWEGO W SZCZECINIE
IKONA SZCZECINA. MOZAIKA Z ZAKŁADU ODZIEŻOWEGO „ODRA” W MUZEUM NARODOWym W SZCZECINIE
SYMBOL „KRWAWIĄCEJ GRANICY”. KAMIEŃ WERSALSKI ZE ZBIORÓW MUZEUM NARODOWEGO w SZCZECINIE