Ciemne kolory nostalgii

Obrazy Paula Stubbego w kolekcji Muzeum Regionalnego w Szczecinku

Malarz Paul Stubbe, który utrwalił na swoich obrazach Neustettin u zarania XX wieku, to niezwykła postać. Był nie tylko artystą, ale także zawodowym lekarzem, właścicielem pierwszego samochodu w mieście i jednym z założycieli miejscowego muzeum.

 

Paul Stubbe urodził się w Neustettin (obecnie Szczecinek) 6 grudnia 1874 roku. Już jako dziecko zdradzał talent plastyczny, co zresztą wpędziło go w kłopoty. Tworzone przez młodego Paula karykatury nauczycieli charakteryzowało duże podobieństwo do oryginałów, jednak grono pedagogiczne nie doceniło artysty. Przeciwnie, zagroziło mu wydaleniem ze szkoły. W dorosłym życiu Stubbe nadal rysował karykatury mieszkańców miasta, które ukazywały się w lokalnej prasie.

Paul Stubbe, Autoportret, przed 1945 rokiem, reprodukcja prasowa

Kiedy nadszedł czas studiów, Paul skłaniał się ku sztuce. Jednak jego ojciec – kupiec chciał, żeby syn wybrał medycynę, która da mu gwarancję utrzymania. Stubbe w Strasburgu odbywał studia medyczne, a jednocześnie chodził na kursy malarskie. Studia artystyczne kontynuował w Monachium. Następnie poświęcił się drugiej profesji i przez jakiś czas był lekarzem okrętowym. W 1904 roku powrócił do rodzinnego Neustettin, gdzie przejął praktykę lekarską po doktorze Kirschsteinie. W dalszym ciągu malował. Jako zamożny lekarz mógł sobie pozwolić na duży dom mieszczący zarówno prywatny gabinet, jak i pracownię malarską. Około 1907 roku został właścicielem pierwszego samochodu w mieście.

Paul Stubbe, Ul. Zamkowa, 1910, Muzeum Regionalne w Szczecinku, fot. Jerzy Dudź

W 1910 roku doktor Stubbe wykonał serię, prawdopodobnie dwunastu, obrazów przedstawiających widoki miasta. Kolekcja powstała na zlecenie władz miejskich z okazji obchodów sześćsetlecia Neustettin. Artysta stworzył również przynajmniej dwa portrety dyrektorów miejscowego gimnazjum – Carla Schirlitza i Christiana Roggego. W 1914 roku należał do grona założycieli Heimatmuseum, którego tradycję kontynuuje obecne Muzeum Regionalne.

Paul Stubbe, Wzgórze Stodół, 1910, Muzeum Regionalne w Szczecinku, fot. Jerzy Dudź

Wybuch I wojny światowej sprawił, że Stubbe powrócił do pracy na morzu – jako lekarz na statku-szpitalu. Po wojnie osiadł w Hamburgu. Powstały wtedy portrety profesorów tamtejszego uniwersytetu. Jednak doktor nie zerwał kontaktów z Neustettin. W 1928 roku powrócił, by wykonać obraz-pomnik. W kruchcie kościoła Świętego Mikołaja namalował wraz z Maxem Oestereichem polichromię przedstawiającą mieszkańców Neustettin opłakujących swoich bliskich poległych w I wojnie światowej. Niestety polichromia nie zachowała się do naszych czasów. W latach trzydziestych Stubbe regularnie przesyłał do miejscowej prasy relacje i rysunki ze swoich podróży (wrócił do praktyki lekarza okrętowego).

Paul Stubbe, Połów, lata trzydzieste XX wieku, reprodukcja prasowa

II wojna światowa zastała go w Hamburgu. W czasie nalotów na miasto w 1943 roku spłonął jego dom wraz z pracownią. Wiele obrazów przepadło bezpowrotnie. Po wojnie Stubbe, mimo podeszłego wieku, próbował odtworzyć swe dzieła z pamięci. Większość powstałych wówczas prac jest utrzymana w ciemnych, melancholijnych kolorach. Paul Stubbe zmarł w Hamburgu 14 maja 1950 roku. Był kimś więcej niż lokalnym twórcą. Jego prace stanowią cenne źródło historyczne i pozwalają nam podejrzeć miejscowy koloryt sprzed ponad stu lat.

Paul Stubbe, Karykatura dr Kirschsteina, początek XX wieku, reprodukcja prasowa

Obecnie w Muzeum Regionalnym w Szczecinku znajduje się dwanaście obrazów z serii miejskiej. Dwa z nich są prawie identyczne. Przedstawiają tak zwane wzgórze stodół z kilkoma postaciami na pierwszym planie, których układ zmienia się w obu wersjach. Prawdopodobnie jeden z nich jest powojenną próbą odtworzenia obrazu lub wstępną wersją, która została z jakiegoś powodu odrzucona. W kolekcji muzealnej znajdują się również dwa portrety autorstwa doktora: na jednym, datowanym na 1914 rok, widzimy kobietę w zielonej sukni, drugi – niewielkich rozmiarów – to portret rybaka, zakupiony do kolekcji w 2018 roku. Ponadto możemy także obejrzeć obraz przedstawiający grupę muzykantów na wiejskiej drodze. W Muzeum Regionalnym w Szczecinku znajduje się piętnaście obrazów Paula Stubbego, co sprawia, że jest to jeden z największych na świecie zbiorów prac tego malarza. 

Anna Dymna

Powrót ZOBACZ NA OSI CZASU
drukuj wyślij facebook

W każdym kolorze, byle w czarnym. Tajemnicza tablica z salonu Forda w Muzeum Regionalnym w Szczecinku i początki motoryzacji w dawnym Neustettin