Na szklanym ekranie

Prototyp pierwszego polskiego odbiornika telewizyjnego ze zbiorów Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

Pomimo że Polska w okresie międzywojennym była jednym z nielicznych krajów prowadzących własne badania nad telewizją, na opracowanie pierwszych krajowych odbiorników telewizyjnych musieliśmy czekać aż do 1947 roku.

 

Systematyczne prace nad wprowadzeniem telewizji w Polsce rozpoczęto w Państwowym Instytucie Telekomunikacyjnym w Warszawie w 1935 roku. Efektem działań związanych z techniką przekazywania na odległość obrazów ruchomych było przystąpienie do zbudowania we współpracy z Polskim Radiem pierwszej eksperymentalnej stacji telewizyjnej w stolicy. Pokaz próbnej transmisji telewizyjnej odbył się podczas Dorocznej Wystawy Radiowej w Warszawie w 1939 roku. Niestety dalsze plany związane z zaczęciem emisji stałego programu telewizyjnego zostały przerwane wybuchem II wojny światowej.

Prototyp odbiornika telewizji 441-liniowej „W-347”, produkcja Państwowy Instytut Telekomunikacyjny w Warszawie, 1947, Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

Wznowiono je w 1947 roku, co doprowadziło do rozpoczęcia w 1953 roku regularnego nadawania półgodzinnych programów raz w tygodniu, w piątki o godzinie 17.00. Pora emisji była nieprzypadkowa. Dostosowano ją do zawodowych obowiązków aktorów, którzy po występie w telewizji musieli zdążyć na wieczorne spektakle w teatrach. Na przygotowywanie częstszych i dłuższych audycji nie pozwalały trudne warunki pracy w studiu, gdzie przy silnym oświetleniu dla kamer oraz słabej wentylacji temperatura dochodziła do 50º C. Piątkowe programy telewizyjne nadawano do 4 czerwca 1954 roku, z letnią przerwą w 1953 roku wynikającą zarówno z wysokich temperatur panujących w studiu podczas upałów, jak i trudności w znalezieniu aktorów, którzy nie byli zainteresowani występami w telewizji w okresie wakacji.

Prototyp odbiornika telewizji 441-liniowej „W-347”, produkcja Państwowy Instytut Telekomunikacyjny w Warszawie, 1947, Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

Pierwsze programy oglądano na radzieckich telewizorach „Leningrad”, umieszczonych w klubach i świetlicach zakładowych, przyciągając tłumy telewidzów. Regularne nadawanie programu wzmogło zainteresowanie społeczeństwa telewizją. Skłoniło to władze do dostarczenia na rynek odpowiedniej liczby czarno-białych telewizorów. Jednym z przykładów pierwszych polskich konstrukcji jest znajdujący się w zbiorach Muzeum Poczty i Telekomunikacji prototyp odbiornika telewizyjnego „W-347”. Prezentowany na wystawie stałej egzemplarz o wymiarach 98 x 49 x 54 centymetry w 1947 roku wykonali pracownicy samodzielnego działu Telewizji i Radionawigacji, wchodzącego w skład Państwowego Instytutu Telekomunikacyjnego w Warszawie. Odbiornik w drewnianej obudowie, wyposażony w niewielki ekran, został przekazany do muzeum w 1962 roku przez Ośrodek Szkolenia Zawodowego we Wrocławiu.

Wspólne oglądanie telewizji w świetlicy zakładowej na radzieckim telewizorze „Leningrad”, 1954, „Łączność”, 1954, nr 40

Eksperymentalny okres w historii polskiej telewizji zakończył się z chwilą otwarcia Warszawskich Zakładów Telewizyjnych w 1955 roku. Zakłady, będące podstawową wytwórnią odbiorników w kraju, wyprodukowały na radzieckiej licencji 12-calowy odbiornik „Wisła”. W 1957 roku firma przystąpiła do produkcji pierwszego polskiego telewizora „Belweder I”, konstrukcję opierając na częściach krajowych. W kolejnych latach na jego podstawie opracowywano nowe typy aparatów, takie jak „Turkus” czy „Szmaragd”. To właśnie od odbiornika „Belweder” rozpoczął się okres telewizji masowej, który trwa nieprzerwanie do dziś.

Izabela Kupietz         

Powrót ZOBACZ NA OSI CZASU
drukuj wyślij facebook

Bilety skarbowe, czyli pierwsze polskie pieniądze papierowe ze zbiorów Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

 

Cała Polska słucha radia! Detefony ze zbiorów Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

Poczta przyjemna dla ucha, czyli koncert na trąbkę w dyliżansie. Trąbki pocztowe ze zbiorów Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

„Polska 1”. Pierwszy polski znaczek pocztowy w zbiorach Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

Stacya Poczthalteryi Słonimska. Najstarszy zachowany polski szyld pocztowy ze słonimskiej stacji przeprzęgowej w zbiorach Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

Uprzejmie donoszę, czyli kilka słów o skrzynkach pocztowych ze zbiorów Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

Przejazd w stylu retro, czyli kilka słów o dawnych podróżach. Dyliżans pocztowy ze zbiorów Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu

Poczta, czyli konie rozstawne. Jak spór o spadek przyczynił się do powołania polskiej poczty?