Powstanie warszawskie stało się ostatnio tematem wielu piosenek, tworzonych zarówno przez młode zespoły jak i bardziej doświadczonych artystów. Wszystko zaczęło się jednak od wielkiego sukcesu zespołu Lao Che.
„Myśleliśmy, że ta płyta może cieszyć się popularnością wyłącznie w niszowych kręgach historyków Warszawy. Ale z racji treści tekstów zdarzyło się, jak się zdarzyło” – mówił wokalista grupy Lao Che, o albumie Powstanie warszawskie. Jednym z najbardziej znanych utworów z tej płyty jest Godzina W. Tytuł utworu odnosi się do godz. 17:00 we wtorek 1 sierpnia 1944 r. czyli symbolicznego rozpoczęcia w Warszawie akcji „Burza”. Utwór oddaje atmosferę na chwilę przed rozpoczęciem powstania, kiedy żołnierze AK zbierają się na pozycjach. Jest gorący dzień, świeci słońce. „Tramwajem jadę na wojnę...” – tymi słowami rozpoczyna się piosenka, nawiązując do sytuacji żołnierzy z batalionu „Zośka”, którzy tramwajami jechali na wyjściową miejsce zbiórki na Woli.
Godzina "W" 1 sierpnia 1944 r. Patrol porucznika Stanisława Jankowskiego "Agatona" z batalionu "Pięść" na pl. Kazimierza Wielkiego w drodze do Śródmieścia, licencja PD, Wikimedia Commons
W tekście można znaleźć nawiązanie do utworów z tamtych czasów. Usłyszymy tu m.in. fragment jednej z najpopularniejszych piosenek z czasów okupacji, wyśmiewających Niemców - Siekiera, motyka.... „Był to jednak szczególny rodzaj humoru, będący śmiechem na przekór złemu losowi, w beznadziejnej sytuacji, gdy jedyną alternatywą dla śmiechu pozostawał płacz” – jak pisze Borys Szumański. I taki właśnie - gorzki i ironiczny charakter, który cechował piosenki z czasów Powstania, ma utwór Lao Che. „Zastosowanie takiego zabiegu bardzo przybliża wydźwięk płyty do realiów, w których została osadzona”. Ważnym momentem utworu jest też zastosowanie bardzo wymownego cytatu z wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego Elegia o... [chłopcu polskim]: „Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką, czy to była kula synku, czy to serce pękło?". Piosenki warszawskiej ulicy z tamtych czasów, cytaty oraz słowa napisane przez wokalistę połączone są tutaj typowo rockowym brzmieniem zespołu.
Lao Che, Godzina W, źródło: Youtube
Piosenka Godzina W, jak i cały album Lao Che poświęcony powstaniu, stały się w krótkim czasie bardzo popularne. „Wyjątkowo oryginalna, frapująca. I na dodatek mówiąca w niebanalny sposób o ważnym rozdziale rodzimej historii” – tak pisał o niej Michał Kirmuć. Album sprzedał się w nakładzie 35 tys. egzemplarzy, a Prezydent Bronisław Komorowski przyznał zespołowi Srebrny Krzyż Zasługi. Dzięki temu sukcesowi w Polsce zaczęło powstawać coraz więcej piosenek nawiązujących do wydarzeń 1944 roku. Można tu wymienić np. utwór Warszawa jest smutna bez ciebie Karoliny Cichej i Mamadou Diouf'a czy płytę Morowe Panny wydaną z okazji 70. Rocznicy Powstania Warszawskiego, na której o historii kobiet biorących w nim udział śpiewają polskie wokalistki – Paulina Przybysz, Marika czy Anita Lipnicka.
Paulina Pieńkowska
Powrót