Spod strzechy na scenę…

Wesele szamotulskie – historyczna inicjatywa, współczesna kontynuacja

Widowiska sceniczne przedstawiające zwyczaje i obrzędy weselne związane z kulturą tradycyjną zyskują obecnie popularność, stanowią bowiem interesującą formę promocji folkloru. Do tego typu przedstawień można zaliczyć "Wesele szamotulskie", odtwarzane współcześnie przez Zespół Folklorystyczny „Szamotuły”. O udokumentowanie rodzimych tradycji szamotulanie zatroszczyli się jednak na długo przed nastaniem mody na „ludowość”. Pierwsza inscenizacja "Wesela szamotulskiego" odbyła się w 1932 roku.

 

W latach międzywojennych wśród szamotulan zainteresowanych historią i kulturą regionu narodził się pomysł wystawienia widowiska ukazującego tradycyjne wesele, wraz z towarzyszącą mu obrzędowością i muzyką. Pomysł ten udało się zrealizować dzięki zaangażowaniu wielu osób. Kompletowaniem materiałów, które stały się podstawą dalszych działań, zajęły się regionalistka Stanisława Koputowa oraz członkinie Stowarzyszenia Kobiet Katolickich.

Premiera Wesela szamotulskiego, 1932, dzięki uprzejmości Muzeum-Zamek Górków w Szamotułach

Przedstawienie zostało zorganizowane pod auspicjami Akademickiego Koła Szamotulan. Premiera widowiska, którego scenariusz napisał Władysław Frąckowiak, a opracowanie muzyczne przygotował Stanisław Zgaiński, miała miejsce w listopadzie 1932 roku. W 1934 roku scenariusz Wesela szamotulskiego ukazał się drukiem w Księdze Pamiątkowej Akademickiego Koła Szamotulan.

Wesele szamotulskie, 2015, archiwum Zespołu Folklorystycznego „Szamotuły”/ Szamotulskiego Ośrodka Kultury, fot. Tomasz Koryl

Na inscenizację składają się cztery części: Zmówiny, Wyjazd do kościoła, Przed dworem, Wesele. Pierwsza prezentuje przedślubne „pertraktacje” prowadzące do decyzji o małżeństwie pary głównych bohaterów – Kasi i Janka. Druga przedstawia przygotowania do wesela oraz scenę rodzicielskiego błogosławieństwa. W trzeciej części weselnicy odwiedzają miejscowego dziedzica, który udziela im rad. Ostatni akt zawiera dziesięć scen ukazujących między innymi tradycyjny targ o pannę młodą oraz oczepiny – moment zamiany weselnego wieńca na czepek mężatki. Poszczególnym etapom towarzyszą gwarowe oracje i przyśpiewki.

Wesele szamotulskie, 2015, archiwum Zespołu Folklorystycznego „Szamotuły”/ Szamotulskiego Ośrodka Kultury, fot. Tomasz Koryl

W czasach powojennych Wesele szamotulskie, odtworzone staraniem Janiny Foltyn, znalazło się w repertuarze Zespołu Folklorystycznego „Szamotuły”. Wystawiano je przez wiele lat, począwszy od 1950 roku. Widowisko jest prezentowane przez Zespół także współcześnie. Jego zmodyfikowaną wersję, w reżyserii Macieja Sierpińskiego, przedstawiono publiczności w 2015 roku. Od niedawna „Tradycje weselne z Szamotuł i okolic” znajdują się na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Wesele szamotulskie, 2015, archiwum Zespołu Folklorystycznego „Szamotuły”/ Szamotulskiego Ośrodka Kultury, fot. Tomasz Koryl

Wesele szamotulskie to niezwykłe widowisko, które mocno oddziałuje na widzów. Pełne emocji, barwne, dociera do szerokiego grona odbiorców. Piękne stroje ludowe, muzyka, gwara – wszystko to wpływa na zmysły i pobudza wyobraźnię, ukazując bogactwo rodzimego folkloru.

Michalina Janaszak

Powrót ZOBACZ NA OSI CZASU
drukuj wyślij facebook

Panowie z Górki w grodzie nad Samą. Tablica fundacyjna Łukasza II Górki z Muzeum-Zamek Górków w Szamotułach

O Czarnej Księżniczce z Szamotuł. Jak pozostać niezależną i nie zwariować – perypetie matrymonialne Elżbiety z Ostrogskich