Każdy, kto dociera do centrum Katowic, z daleka może dostrzec budynek, którego charakterystyczna sylwetka przypomina zrywający się do lotu niezidentyfikowany obiekt latający. Trudno dziś wyobrazić sobie obraz miasta i regionu bez słynnego „Spodka”.
Zrób historyczny gadżet z nieziemskim wzorem!
Pomysł wzniesienia budowli narodził się w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, a konkurs na projekt hali ogłoszono w 1959 roku. Zwycięzcami okazali się architekci z Warszawy, współtwórcy Stadionu X-lecia i warszawskiego „Supersamu”: Maciej Gintowt i Maciej Krasiński. Budynek jest unikalny w skali światowej, zarówno pod względem architektonicznym, jak i inżynierskim. Główna hala ma olbrzymią rozpiętość 126 metrów i 33 metry wysokości. Została przykryta hiperboliczną 300-tonową kopułą, opartą na kratownicy ze stalowych lin. Z zewnątrz budynek pokryto łuskami, czyli płytkami wykonanymi z masy żywicznej. Od wewnątrz sala widowiskowa jest wzorcowym przykładem modernizmu rzeźbiarskiego.
Hala Widowiskowo-Sportowa „Spodek” w trakcie budowy, rok fotografii ok. 1968, autorka fot. A. Chojnacka, licencja Muzeum Historii Katowic, dzięki uprzejmości muzeum
„Spodek” zlokalizowano na terenie dawnych hut „Franz” i „Funny”, dziś Hala mieści się w centrum miasta przy alei Wojciecha Korfantego. Prace budowlane rozpoczęły się w 1964 roku. Koszt budowy wyniósł około 800 milionów zł., choć pierwotnie miał wynieść „tylko” 217 milionów. Ta imponująca hala widowiskowo-sportowa może pomieścić 11,5 tysiąca widzów. Jest dostosowana do organizacji imprez masowych różnego rodzaju (projektowana była jako wielozadaniowy obiekt sportowo-widowiskowo-kinowy). Najwcześniej oddano do użytku lodowisko, na którym 16 listopada 1969 roku rozegrano pierwszy mecz hokejowy. Uroczyste otwarcie Hali odbyło się 9 maja 1971 roku, gdy zorganizowano w niej wielką manifestację polityczną z okazji pięćdziesiątej rocznicy III powstania śląskiego. W części artystycznej wystąpili Anna German, Ewa Decówna oraz Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”.
Hala Widowiskowo-Sportowa „Spodek”, rok fotografii ok. 1973, autorka fot. A. Chojnacka, licencja Muzeum Historii Katowic, dzięki uprzejmości muzeum
Przez wiele lat katowicki „Spodek” był wykorzystywany jako miejsce imprez partyjno-państwowych i spotkań z przywódcami „bratnich” państw i partii (gościli w nim między innymi Fidel Castro, Leonid Breżniew i Nicolae Ceaușescu). W okresie „karnawału Solidarności” stał się on punktem ważnych zebrań opozycji; w sierpniu 1980 roku odbył się tu zjazd przedstawicieli zakładowych struktur Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” z władzami krajowymi związku ― Krajową Komisją Porozumiewawczą i z Lechem Wałęsą.
Międzyuczelniana inauguracja roku akademickiego 1974 1975 w katowickim „Spodku”, rok fotografii 1974, autor fotografii – brak danych, licencja Uniwersytet Śląski w Katowicach
Obiekt służył też jako arena cyrkowa czy sala kinowa, a także jako teren wystaw, targów i innych masowych przedsięwzięć. Spośród najważniejszych zawodów sportowych warto przypomnieć choćby mistrzostwa świata w piłce ręcznej kobiet (1983) czy mistrzostwa świata w siatkówce mężczyzn (2014). Wśród organizowanych imprez muzycznych wymienić można: Metalmanię, Rawę Blues Festiwal, Odjazdy czy Metal Hammer Festival. Debiut koncertowy w Polsce na spodkowej scenie był udziałem grup Metallica (1987), The Cure (1996) czy Def Leppard (2003); w Hali tej swoje koncertowe płyty nagrały zespoły Hey (w 1994 roku) i Pearl Jam (w 2000 roku).
Maciej Fic
Powrót ZOBACZ NA OSI CZASU
