W połowie lat dwudziestych XX wieku mogło się wydawać, że odrodzona Polska ma już za sobą największe niebezpieczeństwa i zaczyna krzepnąć. Tymczasem z całą mocą dały o sobie znać poważne problemy gospodarcze, społeczne i polityczne, które złożyły się na genezę zbrojnego zamachu stanu dokonanego w maju 1926 roku przez Józefa Piłsudskiego. Kolejne 13 lat upłynęło obywatelom II Rzeczypospolitej pod rządami sanacji. Bilans tego okresu pełen jest sprzeczności.
Autorytarnym praktykom sprawowania władzy towarzyszył znaczący rozwój gospodarki, budownictwa, kultury, poprawa warunków życia przynajmniej części społeczeństwa. Ci, którym dane było odczuć wzrost zamożności, korzystali z bogatej oferty rozrywek i atrakcji kultury masowej. Zmieniało się oblicze państwa, co władze sanacyjne starały się podkreślać, zaprzęgając do rydwanu propagandy najnowszą ze sztuk – kino. Wraz z upływem lat zaczęto jednak zdawać sobie sprawę, że rozwój wydarzeń politycznych w Europie nie zwiastuje niczego dobrego i należy przygotować się do obrony przed zewnętrznym zagrożeniem. Gorączkowe działania, które zostały podjęte, okazały się zbyt późne i niewystarczające.
Odbiornik radiowy detektorowy – detefon z zamontowanymi słuchawkami, produkcja Państwowa Wytwórnia Łączności, 1930, Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu
Przygotowany przez nas pakiet zawiera propozycje materiałów z portalu HISTORIA: POSZUKAJ, które mogą być wykorzystane przez nauczycieli w pracy dydaktycznej z uczniami – zarówno podczas tradycyjnych zajęć w klasie, jak i przy okazji prowadzenia lekcji on-line. Do sięgnięcia do rekomendowanych tekstów zachęcamy uczniów. Artykuły naszych autorów pozwalają na interesujące powtórzenie materiału oraz poszerzenie wiedzy wykraczającej poza podstawę programową. Staraliśmy się zwrócić uwagę na rolę, jaką w nauczaniu i uczeniu się historii mogą (i powinny!) odgrywać źródła, zwłaszcza materialne, ikonograficzne, a także i te należące do działu „dokumentacja mechaniczna” – filmy i nagrania dźwiękowe. Podstawę niniejszego pakietu stanowią eksponaty z polskich placówek muzealnych. Zajmująco opisane przez specjalistów, mogą inspirować do samodzielnych poszukiwań – nie tylko w muzeach, ale i wśród rodzinnych pamiątek. Każdy przedmiot, każda fotografia niesie ze sobą opowieść przybliżającą rzeczywistość znaną z podręcznika i lekcji historii.
Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu, dziedziniec kolumnowy, Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, sygn. 1-G-947-2, Narodowe Archiwum Cyfrowe, licencja PD, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Pakiet składa się z pięciu części i przykładowych ćwiczeń powtórzeniowych. Część I zawiera propozycję tekstów dotyczących wybranych problemów społecznych i politycznych czasów sanacji. Rekomendowane artykuły zestawiliśmy tak, by przybliżyć okoliczności przewrotu majowego i ukazać niektóre aspekty rządów Józefa Piłsudskiego. W części II zebraliśmy materiały ilustrujące atmosferę życia sfer uprzywilejowanych mogących pozwolić sobie na korzystanie z uroków lat trzydziestych – atrakcyjnych wakacji, balów, bywania w modnych lokalach. Część III prezentuje teksty składające się na panoramę dokonań związanych z rozwojem II Rzeczypospolitej, Nasi autorzy przygotowali artykuły dotyczące komunikacji, architektury, łączności, osiągnięć nauki, świadczących o postępującej w latach trzydziestych imponującej modernizacji.
Władysław Strzemiński, Bezrobotni, 1934, litografia, Muzeum Sztuki w Łodzi
Wielki walor ma część IV pakietu, w której przedstawiamy wybór szkiców opowiadających o wybranych dziełach międzywojennej kinematografii. Wysoki poziom rodzimych produkcji oraz rozległość podejmowanej przez filmowców tematyki dowodzą, jak wielkie znaczenie miało przedwojenne kino. W części V znalazły się artykuły mówiące o przemyśle obronnym i jego produktach oraz o narastającej atmosferze zagrożenia, zwiastującej nadchodzącą wojnę. Pakiet zamyka zestaw ćwiczeń służących sprawdzeniu, powtórzeniu i usystematyzowaniu wiedzy z okresu międzywojennego.
Program filmowy do filmu Rapodia Bałtyku, 1935, Muzeum Kinematografii w Łodzi, licencja PD, źródło: Cyfrowe Muzeum Kinematografii
Proponowany przez nas wybór nie wyczerpuje długiej listy materiałów opublikowanych na portalu HISTORIA: POSZUKAJ w zakładkach WIEDZA oraz ŚCIEŻKI HISTORII. Pragniemy zwrócić uwagę Państwa także na zakładkę HISTORIONAUCI, w której zamieściliśmy prace uczniów – uczestników ogólnopolskiego programu edukacyjnego organizowanego na portalu HISTORIA: POSZUKAJ. Mogą one służyć uzupełnieniu wiedzy szkolnej, ale przede wszystkim stanowić inspirację do podejmowania z uczniami interesujących projektów badawczych. Przewodnik po tematyce dwudziestolecia międzywojennego stanowi wydana przez nas publikacja Podjąć wyzwanie! II Rzeczpospolita na drodze do nowoczesności. Wydawnictwo w PDF jest dostępne bezpłatnie na portalu HISTORIA: POSZUKAJ w zakładce PUBLIKACJE. Wersję papierową można otrzymać po przesłaniu wiadomości na adres: historiaposzukaj@nimoz.pl.
Pobierz:
Ciemne_chmury_nad_kraina_kontrastow._II_Rzeczpospolita_w_latach_trzydziestych.pdf
„Rozdyndałem się do głębi”. Nagroda Nobla dla Władysława Reymonta
Cekiny na tanecznym parkiecie. Międzywojenna suknia do tańca z Muzeum Warszawy
Lekcja on-line:
Lance do boju, szable w dłoń! Polacy przeciw bolszewikom
Powrót
