W dwudziestoleciu międzywojennym zmiany cywilizacyjne, zapoczątkowane jeszcze przed I wojną światową, gwałtownie przyśpieszyły. Szczególnie jasno były one widoczne w miastach Stanów Zjednoczonych i Europy. Nowe, doskonalsze środki transportu, rozwój radia, dynamicznie rosnący przemysł kinematograficzny i związana z nim potrzeba podziwiania gwiazd filmowych to zjawiska, które zmieniały oblicze świata. Przemianom ulegała moda. Najnowsze trendy wynikały nie tylko ze względów praktycznych (coraz więcej kobiet podejmowało pracę), ale były też dynamicznie kreowane i dyktowane przez reklamę. Ubiory kobiece stawały się coraz bardziej śmiałe. W zamożniejszych kręgach rosło zapotrzebowanie na dobra luksusowe – nowe modele motocykli i samochodów. W latach międzywojennych potrzeba rozrywki, tańca, zabawy mocno się uwidoczniła. Ekscytowano się jazzem, fokstrotem, swingiem czy charlestonem, nieraz tańczono na dancingach do białego rana. Obyczajowość Zachodu oddziaływała na ziemie polskie.
Odrodzona Polska w drugiej połowie lat dwudziestych starała się nadrobić stracony czas. Między większymi miastami a mniejszymi ośrodkami i wsią były jednak ogromne różnice. Bujne, nocne życie toczyło się raczej w Warszawie i Lwowie, a nie w Równem czy Wierzchosławicach. Położenie materialne ludności w regionach takich jak Wielkopolska i Śląsk przedstawiało się zupełnie inaczej niż mieszkańców Wołynia czy Podlasia. Sytuację komplikowały narastający kryzys gospodarczy i zaostrzające się stosunki polityczne. Przewrót majowy i represje wobec opozycji powodowały głębokie konflikty. Jednocześnie faktyczny przywódca państwa – Marszałek Józef Piłsudski – był otaczany kultem, a autorytarne rządy dbały o rozwój ekonomiczny państwa.
Wyrób rzemieślniczy, Suknia wieczorowa, lata 20./30. XX wieku, Warszawa, Muzeum Warszawy, fot. A. Czechowski, M. Matyjaszewski, licencja PD
W niniejszym pakiecie pragniemy ukazać wybrane aspekty „szalonych lat” dwudziestolecia międzywojennego. Prezentujemy Państwu artykuły zamieszczone na portalu HISTORIA: POSZUKAJ. Wiele innych materiałów, które mogą okazać się przydatne, znajdą Państwo w zakładkach WIEDZA oraz ŚCIEŻKI HISTORII. Polecamy również naszą publikację Podjąć wyzwanie! II Rzeczpospolita na drodze do nowoczesności. Wydawnictwo w formacie pdf jest dostępne bezpłatnie na stronie portalu HISTORIA: POSZUKAJ, w zakładce PUBLIKACJE. Wersję papierową można otrzymać po przesłaniu wiadomości na adres historiaposzukaj@nimoz.pl.
Wojciech Kossak, Polski Fiat, plakat reklamowy, 1934, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie, licencja PD, źródło: Cyfrowe MNW
Pakiet składa się z trzech części. Część I jest poświęcona nowym zjawiskom związanym z modą i rozrywką. Zwróciliśmy uwagę na rosnące znaczenie kina. Wszak to wówczas narodziło się wiele gwiazd filmowych cieszących się uwielbieniem publiczności. W części II poruszamy problem dynamicznych zmian w transporcie, kształtujących nowy styl życia zamożniejszych środowisk. Świadczyły o tym fascynacja samochodami i motocyklami, swoisty pęd ku przygodzie. Bardzo dalekie podróże morskie wielkimi, luksusowymi transatlantykami jawiły się jako prawdziwy skok w nowoczesność.
Zuzanna Ginczanka w Równem, 1934, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, licencja CC BY, źródło: Culture.pl
Część III naszego pakietu jest zdecydowanie mniej optymistyczna. Dotyczy budowy systemu autorytarnego w Polsce po przewrocie majowym, przypomina o obchodach pogrzebowych po śmierci Józefa Piłsudskiego, a także omawia interesujące przykłady dzieł sztuki mających podkreślać wielkość Marszałka. Na zakończenie przywołujemy postać poetki, która wieszczyła nadejście kolejnego wojennego kataklizmu. Pakiet zawiera także propozycje ćwiczeń.
Pobierz:
Nowy_wspanialy_swiat_dwudziestolecia.pdf
„Rozdyndałem się do głębi”. Nagroda Nobla dla Władysława Reymonta
Cekiny na tanecznym parkiecie. Międzywojenna suknia do tańca z Muzeum Warszawy
Lekcja on-line:
Lance do boju, szable w dłoń! Polacy przeciw bolszewikom
Powrót
